13 april 2008

25 jaar Herinneringscentrum Kamp Westerbork


Nationaal monument Westerbork


Gebeurtenissen werpen hun schaduw


Appèlplaats (in de herfst)

Op 12 april 2008 is het 25 jaar geleden dat het Herinneringscentrum Kamp Westerbork door Koningin Beatrix werd geopend. Het museum was dit weekend open voor belangstellenden en had een uitgebreid activieteiten programma. Zo hebben we onder andere een rondleiding op het kamp terrein gehad en de tentoonstelling 'Het Apeldoornsche Bosch' bekeken.
Midden in de bossen van Apeldoorn bestond tot 1943 de joods psychiatrische inrichting Het Apeldoornsche Bosch. Bijna 1.300 patiënten en meer dan 250 man verplegend personeel leefden hier de eerste oorlogsjaren in relatieve veiligheid. Tot de inrichting in januari 1943 werd ontruimd door de nazi's en de patiënten en een deel van de verpleegkundigen onder erbarmelijke omstandigheden werden weggevoerd naar Auschwitz. Niemand van hen overleefde.

Wat ik erg interessant vond om te horen tijdens de rondleiding was de uitleg over het monument. We komen hier al jaren maar waren van alleen van de grote lijnen op de hoogte. Nu hoorden we de details en achtergrond van het monument. Hieronder de uitleg.

Monument
Van de provincie Drenthe kreeg oud-kampgevangene Ralph Prins de opdracht een herinneringsteken te ontwerpen. Op 4 mei 1970 werd dit door koningin Juliana officieel onthuld.
De rails in het monument hebben een lengte van negentig meter, voor een monument heel lang. Aan het eind daarvan heeft Prins met zo weinig mogelijk werk geprobeerd te laten zien dat er iets verschrikkelijks is gebeurd en de vraag wordt opgeroepen: "Wat is hier gebeurd?". De omhoog gekrulde rails drukken de wanhoop uit. Aan het eind zijn ze bewerkt alsof er op geschoten is. De bielzen laten de vernietiging zien. Hoe dichter bij het eind, hoe meer ze versplinterd zijn. In totaal zijn er 97 bielzen. Aan 93 ervan is de rails vastgeklonken: ze refereren aan het aantal transporten vanuit kamp Westerbork. De overige vier vertrokken van elders in Nederland naar Oost-Europa. De muur van Drentse zwerfkeien -half cirkelvormig, iets naar voren hellend en hoger dan een man lang is- lijkt van een afstand op een stapel schedels. Deze muur sluit het monument als het ware voor het oog af. Daarvoor het stootblok, even voor de plaats waar ook in de oorlog de spoorlijn van Hooghalen naar het kamp haar eindpunt vond.
Tussen de bielzen en de rails liggen donkere kiezelsteentjes. Dit symboliseert de Joden ( en zigeuners) die vanuit Nederland gedeporteerd zijn. Naast de rails, aan beide kanten, liggen ontelbaar veel witte kiezelsteentjes. Dit symboliseert de vele Nederlanders die er bij stonden, er naar keken, maar niets hebben gedaan...
http://www.kampwesterbork.nl

Geen opmerkingen: